Phiên âm:

 

AI SÍNH

Hoàng thiên chi bất thuần mệnh hề,

Hà bách tính chi chấn khiên.

Dân ly tán nhi tương thất hề,

Phương trọng xuân nhi Đông thiên.

Khứ cố hương nhi tựu viễn hề,

Tuần Giang Hạ dĩ lưu vong.

Xuất quốc môn nhi chẩn hoài hề,

Giáp chi triêu ngô dĩ hàng.

Phát Sính đô nhi khứ lư hề,

Siêu hoảng hốt kỳ yên cực.

Tiếp tề dương dĩ dung dự hề,

Ai kiến quân nhi bất tái đắc.

Vọng trường thu nhi thái tức hề,

Thế dâm dâm kỳ nhược tán.

Quá Hạ thủ tây phù hề,

Cố long môn nhi bất kiến.

Tâm thiền viên nhi thương hoài hề,

Diểu bất tri kỳ sở chích.

Thuận phong ba dĩ tòng lưu hề,

Yên dương dương nhi vi khách.

Tăng Dương hầu chi phiếm lạm hề,

Hốt cao tường chi yên bạc.

Tâm quái kết nhi bất giải hề,

Tư kiển sản nhi bất thích.

Tương vận chu nhi hạ phù hề,

Thượng Đông Đình nhi hạ Giang.

Khứ chung cổ chi sở cư hề,

Kim tiêu dao nhi lai Đông.

Khương linh hồn chi dục quy hề,

Hà tu du nhi vong phản.

Bội Hạ phố nhi Tây tư hề,

Ai cố đô chi nhật viễn.

Đăng đại phần dĩ viễn vọng hề,

Liêu dĩ thư ngô ưu tâm.

Ai châu thổ chi bình lạc hề,

Bi Giang giới chi di phong.

Đương Lăng dương chi yên chí hề,

Diểu Nam độ chi yên như.

Tằng bất tri hạ chi vi khâu hề,

Thục lưỡng Đông môn chi khả vu

Tâm bất di chi trường cửu hề,

Ưu dữ sầu kỳ tương tiếp.

Duy Sính lộ chi liêu viễn hề,

Giang dừ Hạ chi bất khả thiệp.

Hốt nhược bất tín hề,

Chí kim cửu niên nhi bát phục.

Thảm uất uất nhi bất thông hề,

Kiển sá sế nhi hàm thích.

Ngoại thừa hoan chỉ xước ước hồ,

Thầm nhẩm nhược nhi nan tri.

Trung trạm trạm nhi nguyện tiến hề,

Đố bị ly nhi chướng chi.

Nghiêu Thuấn chi kháng hạnh hề,

Liêu diểu diểu nhi bạc thiên.

Chúng sàm nhân chi tật đố hề.

Bị dĩ bất từ chi ngụy danh.

Tăng uẩn luân chi tu mỹ hề,

Hiếu phù nhân chi khảng khái.

Chúng tiếp điệp nhi nhật tiến hề,

Mỹ siêu viễn nhi du mại.

(Loạn viết)

Man dư mục dĩ lưu quan hề,

Ký nhất phản chi hà thì.

Điểu phi phản cố hương hề,

Hồ tử tất thủ khâu.

Tín phi ngô tội nhi khí trục hề,

Hà nhật dạ nhi vong chi.

 

Dịch nghĩa:   

 

THƯƠNG SÍNH ĐÔ

 

Mệnh của hoàng thiên chẳng thường a,

Sao trăm họ chấn động khổ sở thế!

Dân lìa tan mà lạc nhau a,

Vừa tháng giữa xuân dời sang Đông

Bỏ đô cũ mà đi xa a,

Theo sông Giang sông Hạ mà lưu vong.

Ra cửa đô mà đau nhớ a,

Sáng ngày Giáp ta ra đi.

Ra từ Sính đô mà bỏ xóm a,

Hoảng hốt biết đến bao giờ xong!

Mái chèo giơ đều mà dùng dằng a,

Thương chẳng được gặp lại vua.

Trông cây tử cao mà thở dài a,

Nước mắt ròng ròng như mưa.

Qua cửa Hạ mà trôi về Tây a,

Ngoái nhìn Long môn mà chẳng thấy.

Lòng bịn rịn mà nhớ thương a,

Xa vời chẳng biết đặt chân ở đâu.

Theo sóng gió mà trôi a,

Lênh đênh đến đâu mà làm khách.

Lướt Dương hầu (sóng) đương ngập tràn a,

Bỗng bay lên cao đến đâu thôi!

Lòng uất kết mà chẳng khuây a,

Trí bực tức mà không nguôi được.

Toan quay thuyền cho trôi xuống a,

Vào Động Đình mà xuống sông Giang.

Bỏ chỗ ở từ bao thuở a,

Nay tiêu dao mà sang Đông.

Linh hồn thường muốn về a,

Sao phút chốc lại quên trở lại!

Ngược cửa Hạ mà nhớ phía Tây a,

Thương đô cũ ngày thêm xa.

Lên gò cao mà trông xa a,

Tạm khuây lòng ta sầu muộn.

Thương đất bãi giàu vui a,

Nhớ thói cũ miền sông Giang.

Cưỡi sóng đào đi đâu a,

Mênh mông vượt sóng Nam mà về đâu?

Từng chẳng biết Đô thành hóa gò a,

Ai hay hai cửa Đông đều có thể rậm cỏ.

Lòng chẳng vui lâu mãi a,

Lo và buồn cứ tiếp nhau.

Nghĩ đường về Sính xa ngái a,

Sông Giang và sông Hạ không thể vượt.

Bỗng nghe gièm mà chẳng tin nữa a,

Đến nay chín năm mà không trở về.

Thảm uất uất mà chẳng thông a,

Trí sững sờ mà ngậm tủi.

Người nịnh nọt mà được yêu a,

Thực yếu đuối khó cầm được nổi.

Trung trịnh trọng mà mong tiến a,

Lại bị ghen mà che lấp.

Vua Nghiêu vua Thuấn đức hạnh cao a,

Sáng ngời ngời mà ngất trời.

Bọn gièm pha ghen ghét a,

Lại gia cho tiếng bậy là bất từ.

Người kín đáo ngay ngắn thì lại ghét a,

Ưa người (gian) mà vẻ khảng khái.

Chúng nó chạy vạy mà ngày càng tiến a,

Người cao thượng thì ngày càng xa.

(Lời kết)

Mắt ta man mác nhìn quanh a,

Mong được về, đến bao giờ?

Chim bay xa trở về làng cũ a,

Chồn chết ắt quay đầu về núi.

Trung tín chẳng phải tội của ta mà bị ruồng bở a,

Sao ngày đêm mà quên được!

 

Dịch thơ:

 

THƯƠNG SÍNH ĐÔ

 

Hoàng thiên mệnh chẳng chắc a,

Để trăm họ phải điêu tàn.

Dân li tán mà lạc nhau a,

Chạy sang Đông tháng trọng xuân.

Bỏ cố đô đi xa a,

Theo Giang Hạ mà xiêu giạt.

Ra cửa thành mà đau thương a,

Ta khởi hành sáng ngày giáp.

Gia Sính đô mà hoảng hốt a.

Lìa quê cũ đến bao giờ?

Chèo đều nhịp mà dùng dằng a,

Thương thấy chúa chẳng được thờ.

Trông cây tử mà thở dài a,

Nước mắt tuôn như mưa xối.

Qua cửa Hạ trôi về Tây a,

Đoái Long môn mà mắt mỏi a.

Lòng bịn rịn mà nhớ thương a,

Chẳng biết sẽ đặt chân đâu.

Theo sóng gió mà trôi nổi a,

Biết lênh đênh về chốn nào.

Lướt ba đào đang ngập tràn a,

Bỗng bay lên cao vòi vọi.

Lòng buồn bực mà khó nguôi a,

Trí tức tối mà khôn coi.

Hãy quay thuyền mà thả xuống a,

Vào Động Đình mà xuôi dòng.

Bỏ chỗ ở từ bao thuở a,

Mà tiêu dao qua cõi Đông.

Linh hồn thường muốn về a,

Sao phút chốc quên trở lại?

Ngược cửa Hạ nhớ phía Tây a,

Thương cố đô ngày xa ngái.

Lên gò cao mà trông ngóng a.

Để tạm khuây nỗi bi ai.

Thương trung châu đất giàu vui a,

Xót thói cũ chốn sông ngòi.

Cỡi làn sóng mà đi đâu a,

Vượt xuổng Nam về đâu đó?

Chẳng biết đô thành hóa gò a,

Ai hay hai cửa Đông rậm cỏ!

Lòng chẳng vui như thế mãi a,

Lo và buồn cứ liên miên.

Đường về Sính đô xa xôi lắm a,

Giang với Hạ khó vượt lên.

Bỗng bị gièm pha mà mất tin a,

Nay chín năm chưa trở lại.

Lòng uất uất mà chẳng thông a,

Dáng sững sờ mà ngậm tủi.

Kẻ nịnh nọt mà được yêu a,

Thực yếu đuối làm được gì!

Trung trịnh trọng mà mong tiến a,

Lại bị ghen mà lấp che.

Nghiêu Thuấn đức hạnh cao a,

Ngất đến trời mà vòi vọi.

Chúng gièm vì đố kị a,

Còn gán cho danh bạc bội.

Người tốt đẹp thì lại ghét a,

Ưa vẻ khàng khái phường gian tà.

Chúng chạy vạy mà tiến tới a,

Người cao thượng ngày càng xa.

(Lời kết)

Mắt ta man mác nhìn quanh a,

Biết trở về là lúc nào?

Chim bay nhớ về tổ a,

Cáo chết gò quay đầu.

Tín chẳng phải tội mà bị đuổi a,

Đêm như ngày quên làm sao!

Đào Duy Anh dịch

Trích từ Cửu chương – Khuất Nguyên